Nam Bộ là một phần của lãnh thổ Việt Nam. Lịch sử hình thành vùng đất Nam Bộ thể hiện rõ những luận cứ khoa học, phù hợp thông lệ quốc tế chứng minh quá trình mở rộng lãnh thổ của dân tộc ta. Nhiều thế hệ tiền nhân đã thích nghi với môi trường mới, biến vùng đất hoang sơ trở thành vùng lãnh thổ trù phú, có vị trí chính trị, kinh tế, văn hóa trong khu vực và thế giới mà khởi đầu là xứ Đàng Trong vào thời chúa Nguyễn (thể kỷ XVII-XVIII). Quyển sách “Nam Bộ dưới thời Chúa Nguyễn thế kỷ XVII – XVIII” của tác giả Trần Nam Tiến được Nxb. Khoa học xã hội ấn hành năm 2018 khái quát những quá trình khai phá và phát triển các vùng đất phía Nam nước ta. Nội dung sách được bố cục thành 7 chương.
Chương 1 có tiêu đề “Vùng đất Nam Bộ Việt Nam trong tiến trình “Ấn Độ hoá” ở khu vực Đông Nam Á thời kỳ cổ đại” trình bày khái niệm, một số cách tiếp cận của quá trình “Ấn Độ hoá” ở Đông Nam Á; con đường Phật giáo trên biển và quá trình truyền bá Phật giáo Ấn Độ đến các quốc gia tiểu vùng sông Mekong.
Chương 2 có tiêu đề “Văn hoá chính trị của các Chúa Nguyễn trong việc mở mang lãnh thổ Đàng Trong” trình bày quá trình tiếp nhận vùng đất Nam Bộ trong công cuộc Nam tiến của các Chúa Nguyễn; các đặc điểm văn hoá chính trị của các Chúa Nguyễn trong quá trình mở rộng lãnh thổ.
Chương 3 có tiêu đề “Chúa Nguyễn với công cuộc khai phá và bảo vệ vùng đất Mô Xoài thế kỷ XVII – XVIII” trình bày quá trình khai phá, công cuộc bảo vệ và sự phát triển của vùng đất Mô Xoài.
Chương 4 có tiêu đề “Quá trình xác lập và bảo vệ chủ quyền của Chúa Nguyễn ở vùng biển đảo thuộc Nam Bộ Việt Nam thế kỷ XVII – XVIII” trình bày vị trí, tầm quan trọng, quá trình xác lập và bảo vệ chủ quyền biển và đảo Nam Bộ; quá trình tiếp nhận và quản lý vùng biển đảo ở Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ; công cuộc bảo vệ chủ quyền biển đảo thuộc Nam Bộ của các Chúa Nguyễn.
Chương 5 có tiêu đề “Cảng thị ở Nam Bộ dưới thời các Chúa Nguyễn thế kỷ XVII – XVIII” trình bày chính sách của các Chúa Nguyễn trong việc phát triển vùng đất Nam Bộ; vai trò của các thương cảng lớn trong quá trình Nam Bộ hội nhập khu vực và thế giới.
Chương 6 có tiêu đề “Thương cảng Hà Tiên trong hệ thống thương mại Nam Bộ thế kỷ XVII” trình bày khái quát sự phát triển kinh tế Hà Tiên và thương cảng Hà Tiên trong quá trình hình thành và phát triển.
Chương 7 có tiêu đề “Đánh giá về tiến trình Nam Bộ hội nhập khu vực và thế giới thế kỷ XVII – XVIII” trình bày về Nam Bộ thời kỳ tiền sử và vương quốc Phù Nam: tiền đề lịch sử cho quá trình Nam Bộ hội nhập khu vực và thế giới; kết quả và đánh giá về Nam Bộ hội nhập khu vực và thế giới thời kỳ Chúa Nguyễn.
Tài liệu là tập chuyên khảo công phu của tác giả giúp hiểu thêm về lịch sử phát triển Nam Bộ nói riêng và Việt Nam nói chung.
Trân trọng giới thiệu đến bạn đọc.